Neurofeedback
voor de behandeling van tinnitus (oorsuizen)
Onderstaande bevindingen en inzichten
in verband met tinnitus, de elektrische hersenactiviteit en
neurofeedback therapie bieden een interessant uitgangspunt voor de
behandeling bij oorsuizen in het algemeen. Voor u als
individueel patiënt, wordt deze informatie aangevuld met
gegevens over uw specifieke hersenactiviteit via de afname en
interpretatie van een kwantitatief EEG. Hierdoor zijn wij in staat de
behandeling individueel op uw situatie af te stemmen.
Voor een zo goed mogelijk resultaat combineren we drie verschillende therapieën waarvoor er wetenschappelijke evidentie bestaat.
Tijdens een behandelingssessie beginnen we met de toepassing van transcraniële direct current stimulatie (tDCS). Deze tDCS-behandeling wordt gevolgd door neurofeedback therapie. Met deze combinatie bereiken we betere resultaten dan bij beide therapievormen afzonderlijk. Beide methodes werken rechtstreeks in op de hersenactiviteit. Daarnaast leren we u ook de gedragsprincipes aan van de zgn. tinnitus retraining therapie, zodat u leert zo goed mogelijk om te gaan met en te reageren op het tinnitusgeluid. Deze drie verschillende invalshoeken, die elk op zich werkzaam zijn bij een bepaald percentage patiënten, combineren we om zo effectief mogelijk te werken en de kansen op succes zoveel mogelijk te verhogen. Honderd procent succes kunnen we niet garanderen, maar toch bereiken we in de meeste gevallen goede tot zeer goede resultaten bij tinnitus, waardoor het suizen of gepiep (bijna) verdwijnt of (veel) minder storend wordt.
- Wetenschappelijke artikels over de effecten van transcraniële DC stimulatie (tDCS) therapie bij tinnitus:
Teismann H, Wollbrink A, Okamoto H, Schlaug G, Rudack C, Pantev C. (2014). Combining transcranial direct current stimulation and tailor-made notched music training to decrease tinnitus-related distress - a pilot study. PLoS One, 9, e89904.
Krause B, Márquez-Ruiz J, Kadosh RC. (2013). The effect of transcranial direct current stimulation: a role for cortical excitation/inhibition balance? Front Hum Neurosci, 7, 602.
Langguth B, De Ridder D. (2013). Tinnitus: therapeutic use of superficial brain stimulation. Handb Clin Neurol, 116, 441-467.
Vanneste S, Walsh V, Van De Heyning P, De Ridder D. (2013). Comparing immediate transient tinnitus suppression using tACS and tDCS: a placebo-controlled study. Exp Brain Res, 226, 25-31.
Shekhawat GS, Searchfield GD, Stinear CM. (2013). Randomized Trial of Transcranial Direct Current Stimulation and Hearing Aids for Tinnitus Management. Neurorehabil Neural Repair
Vanneste S, Fregni F, De Ridder D. (2013). Head-to-Head Comparison of Transcranial Random Noise Stimulation, Transcranial AC Stimulation, and Transcranial DC Stimulation for Tinnitus. Front Psychiatry, 4, 158.
Song JJ, Vanneste S, Van de Heyning P, De Ridder D. (2012). Transcranial direct current stimulation in tinnitus patients: a systemic review and meta-analysis. ScientificWorldJournal, 2012, 427941.
Faber M, Vanneste S, Fregni F, De Ridder D. (2012). Top down prefrontal affective modulation of tinnitus with multiple sessions of tDCS of dorsolateral prefrontal cortex. Brain Stimul, 5, 492-498.
Vanneste S, De Ridder D. (2012). Noninvasive and invasive neuromodulation for the treatment of tinnitus: an overview. Neuromodulation, 15, 350-360.
Frank E, Schecklmann M, Landgrebe M, Burger J, Kreuzer P, Poeppl TB, Kleinjung T, Hajak G, Langguth B. (2012). Treatment of chronic tinnitus with repeated sessions of prefrontal transcranial direct current stimulation: outcomes from an open-label pilot study. J Neurol, 259, 327-333.
De Ridder D, Vanneste S. (2012). EEG Driven tDCS Versus Bifrontal tDCS for Tinnitus. Front Psychiatry, 3, 84.
Garin P, Gilain C, Van Damme JP, de Fays K, Jamart J, Ossemann M, Vandermeeren Y. (2011). Short- and long-lasting tinnitus relief induced by transcranial direct current stimulation. J Neurol, 258, 1940-1948.
Vanneste S, De Ridder D. (2011). Bifrontal transcranial direct current stimulation modulates tinnitus intensity and tinnitus-distress-related brain activity. Eur J Neurosci, 34, 605-614.
Zaehle T, Beretta M, Jäncke L, Herrmann CS, Sandmann P. (2011). Excitability changes induced in the human auditory cortex by transcranial direct current stimulation: direct electrophysiological evidence. Exp Brain Res, 215, 135-140.
Vanneste S, Focquaert F, Van de Heyning P, De Ridder D. (2011). Different resting state brain activity and functional connectivity in patients who respond and not respond to bifrontal tDCS for tinnitus suppression. Exp Brain Res, 210, 217-227.
Vanneste S, Langguth B, De Ridder D. (2011). Do tDCS and TMS influence tinnitus transiently via a direct cortical and indirect somatosensory modulating effect? A combined TMS-tDCS and TENS study. Brain Stimul, 4, 242-252.
Plewnia C. (2011). Brain stimulation: new vistas for the exploration and treatment of tinnitus. CNS Neurosci Ther, 17, 449-461.
Vanneste S, Plazier M, Ost J, van der Loo E, Van de Heyning P, De Ridder D. (2010). Bilateral dorsolateral prefrontal cortex modulation for tinnitus by transcranial direct current stimulation: a preliminary clinical study. Exp Brain Res, 202, 779-785.
- Wetenschappelijke artikels over de effecten van EEG neurofeedback therapie bij tinnitus:
Hartmann T, Lorenz I, Müller N, Langguth B, Weisz N. (2014). The effects of neurofeedback on oscillatory processes related to tinnitus. Brain Topogr., 27, 149-157.
Vanneste S, De Ridder D. (2012). Noninvasive and invasive neuromodulation for the treatment of tinnitus: an overview. Neuromodulation, 15, 350-360.
Weisz N, Hartmann T, Müller N, Lorenz I, Obleser J. (2011). Alpha rhythms in audition: cognitive and clinical perspectives. Front Psychol.,2, 73.
Crocetti A, Forti S, Del Bo L. (2011). Neurofeedback for subjective tinnitus patients. Auris Nasus Larynx, 38, 735-738.
Kahlbrock N, Weisz N. (2008). Transient reduction of tinnitus intensity is marked by concomitant reductions of delta band power. BMC Biol., 6, 4.
Dohrmann K, Weisz N, Schlee W, Hartmann T, Elbert T. (2007). Neurofeedback for treating tinnitus. Prog Brain Res., 166, 473-485.
Dohrmann K, Elbert T, Schlee W, Weisz N. (2007). Tuning the tinnitus percept by modification of synchronous brain activity. Restor Neurol Neurosci, 25, 371-378.
Weisz N, Moratti S, Meinzer M, Dohrmann K, Elbert T. (2005). Tinnitus perception and distress is related to abnormal spontaneous brain activity as measured by magnetoencephalography. PLoS Med., 2(6), e153.
Schenk S, Lamm K, Gündel H, Ladwig KH. (2005). [Neurofeedback-based EEG alpha and EEG beta training. Effectiveness in patients with chronically decompensated tinnitus]. [Article in German] HNO, 53, 29-37.
Gosepath K, Nafe B, Ziegler E, Mann WJ. (2001). [Neurofeedback in therapy of tinnitus]. [Article in German] HNO, 49, 29-35.
- Wetenschappelijke artikels over de effecten van Tinnitus Retraining Therapie bij tinnitus:
Park SN, Bae SC, Kim DK, Park YS, Yeo SW, Park SY. (2013). Small-group counseling in a modified tinnitus retraining therapy for chronic tinnitus. Clin Exp Otorhinolaryngol, 6, 214-218.
Thong JF, Ibrahim JB, Wong MC, Chan YM. (2013). Habituation following tinnitus retraining therapy in tinnitus sufferers. Ann Acad Med Singapore, 42, 681-686.
Schaette R. (2013). Tinnitus in men, mice (as well as other rodents), and machines. Hear Res, pii: S0378-5955(13)00297-9.
Vertaling van onderstaande
samenvatting van een
wetenschappelijk artikel gepubliceerd in Progress
in Brain Research in 2007:
Vele mensen met tinnitus vertonen
abnormaal oscillerende
hersenactiviteit. Gebaseerd op deze bevinding, hebben we een manier
ontwikkeld
om dergelijke pathologische activiteit te normaliseren door
neurofeedback
technieken (Weisz e.a. (2005). PLoS Med., 2: e153). Dit wordt
voornamelijk
bereikt door de verhoging van tau activiteit, d.i., oscillerende
activiteit
geproduceerd in gebieden rond de groeve van Sylvius in het alfa
frequentiegebied (8-12 Hz), en de ermee gepaard gaande vermindering van delta
power
(0.5-4 Hz). Deze laatste activiteit wordt gemeten via elektroden op de
frontale
hoofdhuid. We hebben gevonden dat het wijzigen van de tau/delta
verhouding de
tinnitus intensiteit significant vermindert. Deelnemers die hun
oscillerend
patroon succesvol konden wijzigen, profiteerden van de behandeling tot aan het volledig
verdwijnen van de tinnitus gewaarwording toe. In het algemeen was deze neurofeedback training
significant
beter in het verminderen van tinnitus-gerelateerde stress dan
frequentiediscriminatie training.
Neurofeedback for
treating tinnitus
Progress
in Brain Research, Volume 166, 2007, Pages 473-485,
554
Katalin
Dohrmann, Nathan Weisz, Winfried Schlee, Thomas Hartmann and Thomas
Elbert
Many
individuals with tinnitus have abnormal oscillatory brain activity. Led
by this
finding, we have developed a way to normalize such pathological
activity by
neurofeedback techniques (Weisz et al. (2005). PLoS Med., 2: e153).
This is
achieved mainly through enhancement of tau activity, i.e., oscillatory
activity
produced in perisylvian regions within the alpha frequency range
(8–12 Hz) and
concomitant reduction in delta power range (0.5–4 Hz). This
activity is
recorded from electrodes placed on the frontal scalp. We have found
that
modification of the tau-to-delta ratio significantly reduces tinnitus
intensity. Participants who successfully modified their oscillatory
pattern
profited from the treatment to the extent that the tinnitus sensation
became completely
abolished. Overall, this neurofeedback training was significantly
superior in
reducing tinnitus-related distress than frequency discrimination
training.
|
|
|